Monetarny chaos

Dziś trudno nam to sobie wyobrazić ale przez kilka wieków do 1850 roku w Szwajcarii panował kompletny chaos monetarny. W tym czasie liczne organy władzy takie jak kantony, gminy a nawet klasztory posiadały przywilej produkcji i emisji własnych monet. Ponieważ przywilej ten był szeroko wykorzystywany bez jakiegokolwiek zewnętrznego nadzoru to w obiegu było mnóstwo rozmaitych monet o różnych nominałach, walutach i systemach jednostek. Dodatkowo chaos ten potęgował napływ zagranicznych pieniędzy pochodzący z wynagrodzeń najemników jak również wprowadzane rozmaite pierwsze banknoty emitowane przez prywatne banki.

Narodziny franka szwajcarskiego

Taki stan rzeczy nie mógł trwać już dłużej gdyż mocno komplikował codzienne transakcje handlowe. Szwajcarska Konstytucja Federalna z 1848 roku przewidywała przeniesienie wszystkich praw do bicia monet na Rząd Federalny. Kontynuacją tego procesu było Zgromadzenie Federalne z 7 maja 1850 roku które ustanowiło pierwszą Federalną Ustawę Monetarną. Ustawa ta była wzorowana na modelu francuskim i wprowadziła ujednolicony standard srebrnego „franka” jako waluty dla całej Szwajcarii. Ponieważ w owym czasie żadna prywatna mennica nie była w stanie wyprodukować monet dla całego kraju pierwsze monety wybito w Paryżu i Strasburgu. W 1853 roku Rząd Federalny przejął byłą mennicę kantonu Berneńskiego w celu uruchomienia próbnej produkcji. Mennica Berneńska zmieniła nazwę na Mennicę Federalną i od 1890 roku stała się oficjalną instytucją federalną.

Monety zagraniczne stanowiły jednak nadal przytłaczające 80% pieniędzy w obiegu. Chociaż Reforma Monetarna z lat 1850-1852 odegrała kluczową rolę w wymianie pieniądza to nadal nie była w stanie znacjonalizować całego wolumenu w znajdującego się obiegu. Ze wszystkich monet srebrnych wysokiej jakości tylko niewielki procent był szwajcarskiego pochodzenia. Większość tego typu monet pochodziła z Francji i Włoch. O ile monety wybijane we Francji, Włoszech i Belgii były zgodne z nowym szwajcarskim standardem, to były one uznawane jako prawny środek płatniczy w Szwajcarii. Jednocześnie nowe monety szwajcarskie były również w obiegu w powyższych krajach.


Łacińska Unia Monetarna

W 1865 roku ministrowie z Francji, Belgii, Włoch i Szwajcarii podpisali traktat monetarny (tzw. Łacińska Unia Monetarna). Traktat ten zawierał szczegółowe regulacje dotyczące masy, czystości, kształtu oraz kursu wymiany złotych i srebrnych monet. Oprócz tego zawarto zapis że poszczególne rządy miały prawo wybijać stałą ilość pieniędzy w przeliczeniu na mieszkańca. Ustalono również, że te identycznie bite złote i srebrne monety będą w swobodnym obiegu na terytorium Unii. W 1866 roku szwajcarski rząd oświadczył, że Rada Federalna traktuje parytet systemu monetarnego srebrnych monet pochodzący z tych czterech krajów jako pierwszy krok w kierunku realizacji koncepcji uniwersalnego systemu monetarnego. Łacińska Unia Monetarna, którego następnym członkiem stała się Grecja pozostała oficjalnie w użyciu do 1926 roku. Od tego roku, prawnym środkiem płatniczym w Szwajcarii pozostał wyłącznie frank szwajcarski.